Jeffrey Young ve Janet Klosko, Boyun Eğicilik Şeması’na sahip olan bireylerin, bencil olamadıklarını, başkalarının ihtiyaçlarını karşılamak için kendi ihtiyaçlarını göz ardı ettiklerini söylüyor.
Boyun eğicilik şemasına sahip olmanızın birkaç nedeni olabilir. İlk olarak, çocukluğunuzda kendinizi feda etmeyi öğrenmiş olabilirsiniz. Çocukluğunuzda aile üyelerinizden birinin bakımını üstlenmişsinizdir; alkolik ya da depresif bir ebeveyninize ya da küçük kardeşinize siz bakmak zorunda kalmış olabilirsiniz. Bu çok büyük bir sorumluluktur ve zamanla kendi ihtiyaçlarınızı göz ardı etmeye başlarsınız. Büyüdükçe de kendinize yabancılaşırsınız çünkü “Ben nasıl hissediyorum ve neye ihtiyacım var?” sorusunu kendinize hiç sormamışsınızdır.
Diğer bir neden ise, çocukken bir başkasının ihtiyacını veya isteğini karşılaşamadığınızda canınızın yandığını, sevgiden ve ilgiden mahrum kaldığınızı deneyimlemiş olabilirsiniz. Tekrar aynı acıyı ve duyguları deneyimlememek için istemsiz bir şekilde kendinizi diğerlerinin isteklerini karşılamaya teslim etmiş olabilirsiniz.
Çocuklukta aynı şeyleri deneyimlemiş olsanız da kendinizi feda etmemiş ya da teslim olmamış olabilirsiniz. Bunun yerine isyan ederek, saldırgan, baskın ve benmerkezci bir tutum sergilemeye başlamış olabilirsiniz. Boyun eğicilik şemanıza karşı gelmek için, kötü bir bencil olmuşsunuzdur. Yetişkinliğinizde, başkalarını kontrol eden, otoriter bir görünüm sergileyebilirsiniz ama içinizde kendinizi hala tehdit altında ve değersiz hissediyor olabilirsiniz.
Çocukken, bencil olmamak ya da kötü bir bencil olmak kendinizi korumanın ve duygusal olarak hayatta kalmanın tek yolu olmuş olabilir. Fakat, yetişkinlikte acı verici olmaya başlar. Başka birinin ihtiyacını karşılamaya gönüllü olmadığınızda kendinizi suçlamaya başlarsınız. Hayatınızın kontrolü sizin elinizde değildir, bundan dolayı farkında olmasınız da içinizde birikmiş büyük bir öfke vardır.
Bir şemanın değişmesi zor da olsa yaşamınızın kontrolünü elinize alabilirsiniz. Kendinize zaman ayırın ve neleri sevdiğinizi keşfedin, böylelikle tarafsız bir bencil olabilirsiniz. İlişkilerinizde verdiğiniz ile aldığınız değerin dengeli olmasını hak ediyorsunuz. İyi bir bencil olabilmek için, neler yapabilirsiniz?
Psk. Cemre Kanak
Kaynak:
Young, J., & Klosko, J. (2011). Hayatı yeniden keşfedin. (Çev. S. Kohen ve D. Güler). İstanbul: Psikonet Yayınları. (Orijinal yayın tarihi, 1993)