Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), Aaron Beck ve Albert Ellison tarafından geliştirilen psikolojik ve psikiyatrik bozuklukların tedavisinde kullanılan yapılandırılmış, güvenilir, aktif ve genellikle kısa süreli bir psikoterapi yaklaşımıdır. Kaygı bozuklukları, depresyon, fobiler, beslenme bozuklukları, panik ataklar, travma sonrası stres bozukluğu, kişilik bozuklukları ve diğer birtakım psikolojik bozukluklarla çalışmada da başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Aaron Beck, bilişsel davranışçı terapi dışındaki ekollerin birbirleri arasındaki farklılıklarını da karşılaştırır. Aktarım odaklı terapilerde, değişim için önemli olan duygusal uyarılma ve danışan terapist ilişkisine dayalı öğrenmedir ve bu terapiler erken çocukluk yaşantısında oluşan eksikliklerin patolojiye zemin hazırladığını vurgular. Aksine, bilişsel davranışçı terapide seans anında ortaya çıkan duygusal uyarılmalara önem verilir ve kişinin hatalı düşüncelerinin patolojiye neden olduğu vurgulanır.
Bilişsel davranışçı terapide bireylerin duygu ve davranış biçimlerini nasıl adlandırdıkları ve algıladıkları üzerinde durmaktadır. Bu görüş, bireyin kendi düşünce ve davranış biçimlerini, özellikle olumsuz otomatik düşüncelerini tanımalarını ve takip etmelerini öğretir. Terapide danışan aktif bir rol oynamaktadır ve aktif katılımı oldukça önemlidir. Terapist, danışandan hatalı düşüncelerini bulmayı, kendisinde keşfedilebilecek konuları tanımlamaları, kabul edeceği ödevleri işbirliği içerisinde planlanmasını isteyebilir.
Terapinin ana kaynağı kişide oluşan hatalı, işlevsel olmayan düşünce ve davranış şekillerini değiştirerek kişinin inançlarını destekleyip iç görü kazanmalarını hedeflemektedir. İş birliğine dayalı bir çaba sonucunda danışanlar problem çözme ve problemle başa çıkma becerilerini kullanmayı öğrenirler. BDT şimdiki anın önemi vurgular. Fakat geçmiş, danışanın özel şeması durumunda terapide yer alabilir. Terapinin hedefleri, problemlerden kurtulmayı sağlamak, danışanlara problemin nüksetmesini önlemek için uygun stratejilerini öğretmek ve problemlerini çözüme ulaştırmada yardımcı olmaktır.
Olumlu değişim için adım atın. Bilişsel Davranışçı Terapi ile zihinsel ve duygusal sağlığınızı güçlendirin.
Bilişsel Davranışçı Terapi nedir?
Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT), düşüncelerin (bilişsel süreçler) ve davranışların birbirini etkilediği temeline dayanan bir terapi yaklaşımıdır. Bu terapi, bireyin olumsuz düşünce kalıplarını tanımasını ve değiştirmesini, ardından daha sağlıklı davranışlar geliştirmesini hedefler.
Bilişsel Davranışçı Terapi hangi sorunlar için etkilidir?
Bilişsel Davranışçı Terapi, şu sorunlar için etkili olabilir:
· Depresyon
· Anksiyete bozuklukları (örneğin, panik ataklar, sosyal fobi)
· Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB)
· Yeme bozuklukları (Örneğin, bulimia nervoza)
· Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB)
· Öfke yönetimi sorunları
Bilişsel Davranışçı Terapi nasıl işler?
Bilişsel Davranışçı Terapi, bireyin düşünce süreçlerini ve bu düşüncelerin nasıl davranışları etkilediğini anlamasına odaklanır. Terapist, bireyin olumsuz veya yanlış inançlarını tanımlamasına, bu inançların doğruluğunu sorgulamasına ve daha sağlıklı düşünce kalıpları geliştirmesine yardımcı olur. Ardından, bu yeni düşüncelerin davranışları nasıl etkilediğini gözlemlemesi teşvik edilir.
Bilişsel Davranışçı Terapi seansları ne kadar sürer?
BDT seansları genellikle haftada bir kez yapılmakta olup, her seans 50-60 dakika sürer. Terapinin süresi bireyin ihtiyaçlarına ve terapistin değerlendirmesine bağlı olarak değişebilir.
Bilişsel Davranışçı Terapinin faydaları nelerdir?
BDT'nin bazı faydaları şunlardır:
- Olumsuz düşünce kalıplarının değiştirilmesi
- Duygusal ve fiziksel semptomların azalması
- Sağlıklı iletişim ve problem çözme becerilerinin geliştirilmesi
- Kişisel gelişim ve özsaygının artırılması
Bilişsel Davranışçı Terapi kimler için uygundur?
BDT, düşünce süreçlerinin ve davranışların birbirini etkilediği herkes için uygun olabilir. Özellikle belirli sorunlarla (örneğin, depresyon, anksiyete) baş etmekte zorlanan veya olumsuz düşünce kalıplarını değiştirmek isteyen bireyler için etkilidir.
Bilişsel Davranışçı Terapi sürecinde gizlilik nasıl sağlanır?
BDT sürecinde, terapistler mesleki etik kurallara ve yasal düzenlemelere uygun olarak katılımcıların gizliliğini korumakla yükümlüdürler. Terapi sürecinde paylaşılan bilgiler, yalnızca tedavi amaçları doğrultusunda kullanılır ve diğer kişilerle paylaşılmaz.