Gelişimsel Temas Terapisi

Gelişimsel temas terapisi; doğru dokunmayı temel alan, temas eden ve temas edilen arasında kurulan ilişkiye dayalı bir oyun terapisi tekniğidir. 2-12 yaş aralığındaki; normal gelişim seviyesi gösteren, otizmli, psikozlu, fiziksel veya cinsel istismara uğramış, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğuna sahip, yıkıcı dışavurumcu-öfkeli, dissosiyatif belirtiler gösteren çocuklara ya da gruplara uygulanabilir.

Dokunma düşünce değil; bir duygu, deneyimdir. Kesilen parmağı anneye öptürünce acının dinmesi gibi, fiziksel temasın iyileştirici bir etkisi vardır. Beden dokunulmaya ihtiyaç duyar ve uygun dokunma olmazsa gelişimsel gerilikle birlikte benlik gelişiminin kesintiye uğradığı görülür.

Benliğin gelişmesi için öncelikle bedensel benliğin gelişmesi gerekir. Beden farkındalığı ise ancak bir başkasıyla sağlanabilir. Görülmek, dokunulmak benim bedenimin gerçekten de var olduğunu anlamamı sağlar. Bir bebeğin hayatla ilk deneyimi doğduğunda poposuna atılan şaplaktır. Bu sayede bebek var olduğunu anlar ve etrafına bakabilir. Görebilmem için, öncelikle birinin beni görmesi gerekir. Benim görülmeye ve dokunulmaya ihtiyacım vardır. Annemin memesinde huzurla uyuyabilmem için emerken bir yandan da annem tarafından pışpışlanmak, annemin beni gördüğünü ve sevdiğini hissetmek isterim.

Yetkin bir dokunuş, bebek tarafından deneyimlendiğinde benliği inşa eder ve diğerinin benliğinin farkındalığını kazandırarak ilişkiyi mümkün kılar.

Doğumdan sonra bakım veren ve bebek arasında güvenli bağlanma ve ten tene temas doğru şekilde gerçekleşemeyebilir, bu durum benliğin gelişiminde sorunlar ortaya çıkarır ve dokunulmamak gelişim geriliğine yol açar. Burada da telafi olarak devreye gelişimsel temas terapisi girer.

Çocuğun ihtiyaç duyduğu şefkatli dokunuşu terapist, yetkin bir kişi olarak sağlamayı ve bakım verene çocuğa doğru şekilde dokunmayı öğretmeyi amaçlar. Yapılan araştırmalarda zeka geriliği olan çocukların gelişimsel temas sonrasında IQ seviyelerinin anlamlı düzeyde yükseldiği ve motor becerilerinin de geliştiği görülmüştür.

Doğru dokunulmayı hiç deneyimleyememiş bir çocuk başlangıçta temastan hoşlanmayabilir, bunu kabul etmeyebilir ya da dokunulmaya ihtiyaç duyduğunu nasıl ifade edeceğini bilemeyebilir. Ancak devam eden ilişki içerisinde çocuk, terapistin onun ihtiyacını kaşılayacak bir yetişkin olarak orada bulduğunun farkına vararak doğru dokunuşu deneyimlemeye açık hale gelir.

Ayrıca çocuğa özdenetim ve öz sorumluluk da seansta sınırlar koyularak öğretilir. Çocuk bedeninde başkası tarafından dokunulmaması gereken özel bölgelerini öğrenir, sınırlarla karşılaştığında olgunlaşır ve kendi de sınır koymayı öğrenir, aynı zamanda başkalarının sınırlarına karşı da duyarlılık geliştirir.

Gelişimsel temas terapisinde süreç dokunmayı içeren oyunlarla ilerler. Genellikle terapide krem, losyon vb. ürünler kullanılır. Çocuğun el ve ayaklarına masajlar yapılarak bedensel farkındalığın gelişmesi sağlanır. Bakım verene de çeşitli ödevlerle oyunlar öğretilir ve çocukla arasındaki güvenli bağlanmanın gelişmesi hedeflenir.